Auteur:Etiënne van Breugel

Tekst en fotografie: Hans Peters

Nel is geboren in Zuid-Beijerland. Ze studeerde gezondheidskunde en huishoudkunde in Den Haag en kam later haar man Jacques tegen. Vanaf 1975 woont het stel in Goirle waar ze twee kinderen kregen; een dochter en een zoon. Nel: “Ik heb veertig jaar in het onderwijs gewerkt. Onder andere als docent op het Koning Willem I College in Den Bosch. Ik merkte dat ik problemen kreeg met mijn gehoor toen de jongste werd geboren. De oudste hoorde ik altijd boven huilen als ik beneden was. Bij de jongste hoorde ik niks als ik beneden was; pas als ik de trap op ging, hoorde ik ‘m wel.

Dingen blijven doen die ik wil doen 

Ondanks haar gehoorproblemen, ondervindt Nel weinig hinder in haar mobiliteit. Nel: “Ik vind fietsen soms eng, omdat ik het achteropkomende verkeer niet hoor aankomen. Ik heb netjes een SH-plaatje (slechthorende, red.) achter op de fiets, maar niet iedereen snapt wat dit betekent. Gelukkig is mijn nek nu nog soepel en kan ik voldoende achteromkijken. Maar mijn volgende fiets krijgt zeker zijspiegels.” In het openbaar vervoer heeft ze geen problemen. Nel: “Tegenwoordig staan alle reismeldingen op een scherm: zowel op het station als in de trein zelf. En als ik een melding die wordt omgeroepen niet goed hoor, en hij staat ook niet op de schermen, dan stap ik gewoon op iemand af.” 

Actief

De Tilburgse afdeling van Hoormij was jarenlang flink actief. Ze heeft zich bijvoorbeeld ook hard gemaakt voor goede geluidsapparatuur voor slechthorenden in Theaters Tilburg en Factorium. En met succes! Nel: “Dankzij die nieuwe geluidsapparatuur kan ik genieten van de voorstellingen. Nu alleen het Jan van Besouw in Goirle nog. Daarom zit ik ook in het Platform voor Gehandicapten Goirle.” Naar de film gaat ze alleen maar als er ondertiteling is. “De apparatuur is voor mij niet goed afgesteld; het geeft te veel ruis. Een film zonder ondertiteling is voor mij geen pretje. Gelukkig kan ik met enige aanpassingen toch de dingen blijven doen ik wil doen op sociaal gebied.”  

Jezelf aanpassen 

Nel is ook vrijwilliger bij de Zonnebloem. Daar merkt ze toch wel dat deelnemers die slechthorend zijn, beperkt worden in hun sociale mobiliteit. “Die gaan niet meer naar activiteiten omdat dit te veel ruis geeft, te veel gedoe. Hierdoor kan een sociaal isolement op de loer liggen. Ik zeg altijd ‘kijk, wat je nog wel kunt’. Geeft de bingo te veel geluid, probeer je dan aan te sluiten bij een andere club: een brei- of leesclub bijvoorbeeld. En ga niet op verjaardagsvisite op de dag zelf, maar ga in alle rust een dag later.”  

Kom uit de kast met je slechthorendheid

Veel mensen schamen zich voor hun slechthorendheid en schaffen uit ijdelheid een onzichtbaar gehoorapparaat aan.

Adviezen 

Uit onderzoek blijkt ook dat mensen vaak te lang wachten met het aanschaffen van een gehoorapparaat. Schaamte speelt daarin een rol. Nel: “Doe dat niet; als je langer wacht, gaat je gehoor steeds meer achteruit en wordt het steeds lastiger een geschikt gehoorapparaat te vinden.” Ook adviseert ze mensen om het gehoorapparaat zo veel mogelijk in te houden. “Soms doen mensen thuis hun apparaat uit. Omdat ze denken dat ze thuis niet hoeven te horen. Maar je hoort met je hersenen, niet met je oren. De hersenen moeten ook wennen aan het gehoorapparaat. Als je hem vaker uit dan in hebt, heb je er meer last van dan gemak.”  

Naar buiten waar de vogeltjes fluiten 

Heeft een gehoorapparaat ook nadelen? Nel: “Laten we eerlijk wezen, je hoort nooit meer zoals vroeger; wat de reclames je ook voorschotelen. In mijn geval versterkt het apparaat de haarcellen die er nog zijn. Maar de cellen die er niet meer zijn, kunnen ook niet versterkt worden. En al die ruis en kakafonie in grote groepen, op recepties en feesten. Het blijft lastig. Toch zou ik mijn gehoorapparaat voor geen goud willen missen.” Nel vindt haar rust in de natuur. Ze zit in het biodiversiteitsteam Goirle-Riel en bij de zwaluwen- en weidevogelwerkgroep. Nel: “Op zaterdag hebben we werkdagen bij de werkschuur aan de Rielse Dijk. Ik zit liever niet meer in een bedompte ruimte, maar ga naar buiten waar de vogeltjes fluiten. In de weide luisteren we naar het gezang van de kieviten en zwaluwen. Dat kost me de minste energie en geeft me het meeste plezier.”